سیدعلی‌اکبر صفوی
بدون شک گستردگی شیوع کرونا و عدم امکان برگزاری آموزش های حضوری، در ۲ سال گذشته، وزارت علوم و دانشگاه ها را بر آن داشت با تکیه بر ۲ دهه تجربه ارزشمند آموزش و یادگیری الکترونیکی در برخی دانشگاه های کشور و انجمن یادگیری الکترونیکی ایران، تلاش های بزرگی در عرصه های تامین زیرساخت های فنی، آموزش استادان و پشتیبانی از دانشجویان در بحران کرونا انجام دهند.
در پرتو این تدبیر، تداوم فعالیت های آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور میسر شد. هر چند انتظار هم نمی رفت با توجه به وقوع ناگهانی این بحران و تجربه کم بسیاری از دانشگاه ها، همچنین آماده نبودن برخی زیرساخت های فنی و انسانی، مسیری ساده و بی کم و کاست طی شود.
آموزش مبتنی بر فناوری به اصل لاینفک آموزش حال و آینده تبدیل شده است و مهارت های مورد نیاز دانش آموختگان در جهان پر از فناوریِ امروز و فردا نیز جز از این مسیر، مهیا نخواهد شد.
اگر نوع خدمات، کیفیت و انعطاف پذیری لازم در سازمان های داخلی به خوبی متحول نشود، رقبای خارج از کشور نقش بیشتری در آموزش داخل کشور ایفا می کنند.
شورای گسترش آموزش عالی در اقدامی هوشمندانه در قالب نظام‌نامه جدید آموزش الکترونیکی ابلاغی مورخ ۲۵/۱۲/۱۳۹۹ ، با توجه به این واقعیت‌ها و در اوج بحران کرونا، سیاست هایی برای پسا کرونا در نظر گرفت تا در کنار فعالیت های حضوری دانشگاه ها، انعطاف پذیری لازم برای بهره گیری از ظرفیت های ابزارهای فناورانه برای فعالیت در داخل کشور و جذب دانشجویان در ابعاد بین المللی ایجاد شود.این همان سیاستی است که اغلب دانشگاه های برجسته جهان نیز به آن پرداخته اند.
با وجود توانمندسازی نسبی توسط استادان دانشگاه، مدیران و مسوولان وزارت علوم در استفاده از فناوری آموزش الکترونیکی، هنوز تا آشنایی کامل با ظرفیت و ضرورت توسعه آموزش های مبتنی بر فناوری، آموزش مستمر در زمینه های مختلف مانند فنون تدریس تعاملی، مسأله محور و گروهی به کمک فناوری، تهیه محتوای الکترونیکی تعاملی، استفاده حرفه ای از ابزارهای الکترونیکی در تدریس های حضوری و غیرحضوری سایر زمینه های مرتبط فاصله زیادی داریم.
دستورالعمل ها، شیوه نامه های اجرایی آموزشی و شرایط زیرساختی لازم برای تهیه و تولید محتواهای تعاملی با کیفیت در رشته های مختلف، لازم است پیگیری شود.
حفظ محتواهای تولید شده فعلی دانشگاه ها که ثروت و دارایی بسیار بزرگی برای حال و آینده محسوب می شود، بسیار ضروری است. جای تاسف است که برخی دانشگاه ها در راستای حفظ و استفاده مجدد از محتوهای تولید شده تاکنون همت و مدیریت کافی بخرج نداده اند.
اعضای هیأت علمی حتی در فضای حضوری، تدریس خود را فعالیت محور، دانشجو محور، شبکه محور و تعامل محور طراحی و اجرا کنند.به کارگیری آموزش ترکیبی (به معنی همزمانی جلسات حضور فیزیکی با جلسات آنلاین برای پوشش بهتر و انعطاف پذیرتر دانش پذیران و متخصصان) به عنوان یک اصل لاینفک در ادامه آموزش ها و نشست های علمی در سراسر جهان مشاهده می شود.
فرصت های ایجاد شده و راهکارهای ضروری برای حال و آینده با تکیه بر این ابزارها و دستاوردها نباید بدلیل سهل انگاری برخی مسئولین یا کمی آگاهی ایشان کم رنگ شود، که اگر چنین شود دوباره در تاریخ خواهند نوشت که ایرانیان در ازدست دادن فرصت ها ید طولایی دارند! به امید آنکه اینگونه نشود. در همین راستا این انجمن با افزایش نشست های علمی و بین المللی خود همچنان به آینده درخشان تر در این عرضه کمک خواهد کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز
